De vliegtuigcrash in Oekraine was de druppel, betoogde Rutger Pontzen in de Volkskrant: Manifesta 10 moet zijn biezen pakken en Rusland verlaten. Hedwig Fijen, directeur van de biennale, schrijft nu waarom ze er juist blijft.
Klik op de onderstaande link om het artikel te lezen
'Als het oorlog wordt, dan trekt Manifesta zich terug uit Rusland', zei Manifesta directeur Hedwig Fijen tijdens het openbare AICA debat in Amsterdam op 24 april jl. over het plaatsvinden van de tentoonstelling in St.Petersburg.
Nu is er een vliegtuig van Malaysia Airlines neergehaald en zijn er 298 mensen omgekomen, waaronder 194 Nederlanders. 'Mogelijk een oorlogsmisdaad', zei Navi Pillay, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, maandag in Geneve. Een daad van agressie door Rusland en Poetin met Nederlandse slachtoffers? Het is nog steeds niet zeker, maar, zoals Rutger Pontzen afgelopen vrijdag in de Volkskrant schrijft in zijn Open brief aan Hedwig Fijen, 'wie ook precies de trekker heeft overgehaald om het dodelijke projectiel af te vuren, zonder de Oost-Oekrainepolitiek van Poetin had het Maleisische vliegtuig gewoon zijn bestemming gehaald'.
Duidelijk is ieder geval dat Poetin zijn pro-Russische medestanders er niet toe heeft bewogen om de crash-site, al was het maar uit compassie met de slachtoffers en hun nabestaanden, tot een veilige omgeving voor onderzoeksteams te maken.
Fijen heeft haar gastheren Poetin en Hermitage directeur Piotrovski, die zegt de politiek van zijn president te ondersteunen, geen woord van kritiek laten horen.
In november afgelopen jaar verzocht AICA Nederland Manifesta per brief om de locatie St.Petersburg te heroverwegen in het licht van de recent ingestelde 'anti-homo' wetgeving. Inmiddels gaat het om een zaak van 298 doden.
AICA wil nu haar leden direct aan het woord laten naar aanleiding van de brief van Rutger Pontzen, waarin hij Hedwig Fijen oproept Manifesta te stoppen. Is de tijd van 'vrijblijvend gediscussieer' voorbij, zoals Pontzen stelt? Heeft de kunstkritiek met zijn welwillende recensies van Manifesta hier een steek laten vallen? En wat te zeggen van de deelnemende kunstenaars van wie we ook nog geen geluid hebben gehoord?
Lees het stuk van Pontzen hieronder en geef uw reactie!
Door Marga van Mechelen
35 jaar zijn verstreken sinds Paolo Portoghesi Rem Koolhaas uitnodigde voor de eerste architectuurbiennale in 1980. Deze biennale, bedoeld als een viering van het post-modernisme, droeg vooral het stempel van Charles Jencks, toen de goeroe van het extraverte postmodernisme. De architecten kregen in de Strada Novissima, opgebouwd in de Arsenale, gelegenheid met hun frontons hun visitekaartje af te geven om daarmee ook hun binding met het verleden uit te drukken. Enkele scholen binnen het post-modernisme werden uitgesloten, maar Portoghesi zorgde wel voor aandacht voor de Italiaanse architectuur die destijds zijn hoogtijdagen beleefde en zich sterk onderscheidde van vooral de Amerikaanse architecten; Aldo Rossi had een jaar eerder zijn Teatro del Mondo op de punt van Dorsoduro geplaatst.
In zijn Inleiding in de catalogus uit Koolhaas zich enigszins kritisch over Portoghesi's biennale. Deze kritiek lijkt er toe geleid te hebben dat zijn biennale in alles anders moest zijn. Geen viering van architecten maar een concentratie op de architectuur, geen Westerse claim ook op een universele architectuur of het model van de stad. Dan vergeten we nog een belangrijk verschil: hoewel Portoghesi zijn biennale als titel gaf 'The presence of the past' ging het primair om voorstellen voor een nieuwe architectuur met een persoonlijk idioom. Het begin van een inmiddels lange biennale traditie. Een breuk daarmee alleen al is radicaal te noemen.
Tijdens de afgelopen AICA jaarvergadering heeft de jury, bestaande uit Laurie Cluitmans, Nanda Janssen en Jhim Lamoree, de vijf nominaties bekend gemaakt voor de AICA Oorkonde 2014 voor tentoonstellingen:
– Christoph Schlingensief: 'Fear at the Core of Things', BAK, Utrecht.
– 'Lissitzky – Kabakov, Utopie en werkelijkheid', Van Abbemuseum, Eindhoven.
– 'Hand Made, lang leve het ambacht', Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.
– 'The Temptation of AA Bronson', Witte de With, Rotterdam.
– 'Er was eens… De Collectie nu', Van Abbemuseum, Eindhoven.
Hieronder volgt het uitgebreide juryrapport.
Door Machteld Leij
Tijdens het Manifesta debat, georganiseerd door AICA Nederland op donderdag 24 april in Castrum Peregrini, waren de panelleden het over minstens een ding eens: Manifesta 10 moet doorgaan in St. Petersburg. Een boycot zou alle betrokkenen duperen en niet bijdragen aan mensenrechten in Rusland.
Toen het AICA-bestuur Nederland afgelopen november in een brief aan Manifesta-directeur Hedwig Fijen de oproep deed om de locatie van Manifesta 10 te heroverwegen en uit te leggen hoe de gevolgen van de criminalisering van homoseksualiteit en de vermeende propaganda ten opzichte van minderjarigen het hoofd geboden kunnen worden, speelde de inval van Rusland in de Krim nog niet. In de brief wordt ook de angst aangehaald dat de Manifesta zal worden misbruikt voor propagandadoeleinden.
Op donderdag 24 april nodigt AICA Nederland u van harte uit voor een publiek debat over het standpunt van Manifesta ten aanzien van Sint-Petersburg als locatie voor Manifesta 10.
Forumdeelnemers zijn:
– Hedwig Fijen, directeur Manifesta
– Sjeng Scheijen, artistiek leider Nederland-Rusland 2013, lid Manifesta supervisory board
– Koen van Dijk, directeur COC
– Natalia-Gluklya Pershina, Russisch kunstenaar
– Lionel Veer, Mensenrechtenambassadeur Nederland
De discussie staat onder leiding van Edo Dijksterhuis.
De brief van AICA is hier te lezen.
Datum: donderdag 24 april
Tijd: 20.00-22.00 uur
Locatie: Castrum Peregrini, Herengracht 401, 1017 BP Amsterdam
Graag reserveren i.v.m. beperkte zaalruimte: aicanederland@gmail.com / Niels van Maanen
Toegang gratis
Al minstens een halve eeuw staan de functie en relevantie van de kunstkritiek en de taak van de criticus ter discussie. Een nieuwe reeks, Kunstkritiek in Nederland 1885-2015, plaatst dit steeds weer oplaaiende debat, dat door de opmars van digitale media opnieuw actueel is geworden, in een historisch perspectief. In elf delen, waarvan de eerste twee in het voorjaar van 2014 verschijnen, wordt een uniek en representatief overzicht van de Nederlandse kunstkritiek geboden. De reeks, onder redactie van initiatiefnemer Peter de Ruiter en Jonneke Jobse, wordt uitgegeven door nai010 uitgevers te Rotterdam met steun van AICA Nederland en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Op 4 april 2014 is de feestelijke presentatie in het Stedelijk Museum Amsterdam, met medewerking van journalist Wim Brands en oud-museumdirecteur en curator Jan Debbaut. De eerste delen, De terugkeer van het schilderen en De schilderkunst in een kritiek stadium? worden dan gepresenteerd.
In het bestuur van AICA Nederland heeft onlangs een aantal personele veranderingen plaatsgevonden.
Onze secretaris Roos van der Lint heeft onlangs te kennen gegeven de secretarisfunctie neer te moeten leggen in verband met haar recente aanstelling als kunstredacteur bij De Groene Amsterdammer. Deze nieuwe functie laat haar niet genoeg tijd voor het AICA secretariaat. Het doet ons groot genoegen dat zij evenwel als bestuurslid aanblijft en wij danken haar voor de grote inzet het afgelopen jaar.
Het secretariaat zal vanaf heden worden beheerd door een nieuw bestuurslid, Niels van Maanen. Hij is werkzaam bij het Lectoraat Kunst en Publieke Ruimte aan de Gerrit Rietveld Academie.
Daarnaast heeft Marga van Mechelen besloten, na het volmaken van haar bestuurstermijn van drie jaar komende juni, het bestuurslidmaatschap en de functie van AICA penningmeester aan een opvolger over te geven. Het AICA bestuur is Marga van Mechelen aanzienlijke dank verschuldigd voor haar werk en betrokkenheid de afgelopen jaren. De financiele situatie van AICA op dit moment is gezond en daarvoor heeft Marga zich in haar bestuurstermijn ten volle ingezet.
Het bestuur heeft een uitstekende opvolger als bestuurslid en penningmeester weten te vinden in de persoon van Anneke Oele, kunstadviseur en voormalig directeur van Art Amsterdam.
Tenslotte treedt vanaf heden Anna van Leeuwen, hoofdredacteur van Kunstbeeld, toe tot het bestuur. Zij was sinds vorig najaar al bestuurslid, maar nu, na haar zwangerschapsverlof, is zij inmiddels voor het AICA bestuur beschikbaar.
Het AICA Nederland bestuur telt vanaf heden de volgende zes bestuursleden:
Robert-Jan Muller (voorzitter)
Niels van Maanen (secretaris)
Anneke Oele (penningmeester)
Alexander Mayhew
Roos van der Lint
Anna van Leeuwen
De kunstkritiek in crisis? Het is maar hoe je het bekijkt. Vanuit het internet bekeken dienen zich juist nieuwe mogelijkheden aan. Er is meer dan papier. En er groeit ook een publiek met andere verwachtingen.
De kritiek heeft behoefte aan een flinke dosis creatief denken en experiment, op basis van samenwerking. Een tiental Vlaamse en Nederlandse cultuurtijdschriften, samen met Domein voor Kunstkritiek, lanceert daarom op 14 maart een tweejarig platform dat die vernieuwing een duw in de rug wil geven:
LABORATORIUM ACTUELE KUNSTKRITIEK
Keynote speaker: Geert Lovink, directeur Institute of Network Cultures
Workshops over:
1) online distributie & verdienmodellen
2) co-creatie: meerstemmige kritiek
3) interactiviteit online
4) beeld en geluid: audiovisuele kritiek
5) relatie tussen print en online
Presentatie tweejarig programma van het Laboratorium Actuele Kunstkritiek
Aanmelden voor deze bijeenkomst is verplicht; dit kan via info@actuelekunstkritiek.org
Geef bij de inschrijving aan:
– naam en contactgegevens
– publicatie(s) waarvoor u werkt
– workshop van eerste keuze
– workshop van tweede keuze
Deelname is kosteloos. Gezien het intensieve en actieve karakter van de bijeenkomst is het aantal deelnemers beperkt.
Hieronder volgt, op veler verzoek, de laudatio die bestuurslid Roos van der Lint uitsprak tijdens de uitreiking van de AICA Oorkonde aan De Hallen Haarlem op 15 november j.l.
U moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.