In de landschappen die Ruby Swinney schildert gebeurt iets vreemds. Te midden van paarse, oranje, blauwe of groene werelden straalt er van menselijke silhouetten een wit licht af. Hoewel de landschappen en architectuur herkenbaar zijn, is er verder niet veel context om de beelden te duiden. De oplichtende figuren wandelen door een tuin of dobberen in een lelievijver, maar hun gender of leeftijd blijven ongewis. De tentoonstellingstitel The Distance Between Us wijst er al naar – we herkennen iets van onszelf in Swinneys figuren, maar kunnen ons nooit daadwerkelijk in hen verplaatsen. Het spookachtige licht dat van hen afstraalt maakt ze ongrijpbaar. Verschijnen ze, of verdwijnen ze juist? Dat constante proces van ‘wording’ confronteert ons niet alleen met onze afstand tot het kunstwerk, maar ook met een meer fundamentele vraag. Waar houdt het zelf op te bestaan, en waar begint het domein van de ander?  Read more

Vorig jaar woonde ik op de universiteit een werkgroep bij over gevangenis-theater. Nadat ik plaats had genomen tussen de andere studenten, opende onze docent met een vraag voor de groep. “Wie van jullie heeft er ooit in de gevangenis gezeten?” Het bleef stil. De meesten wendden de blik naar beneden, anderen keken de docent aan en schudden nee. Een paar seconden later stak iemand haar hand op om te vertellen dat zij theaterworkshops in de gevangenis had gegeven. Het vormde een prikkelende opening voor onze discussie, maar de gedachte die als eerste door mijn hoofd schoot bleef onuitgesproken: “In de gevangenis? Natuurlijk niet.” Direct erna voelde ik een bijtende schaamte. Hoezo, ‘natuurlijk niet’?

Vlak na die werkgroep verscheen het boek Marking Time: Art in the Age of Mass Incarceration door Nicole Fleetwood. Marking Time is het resultaat van een jarenlang onderzoek naar het maken van kunst in Amerikaanse gevangenissen, en werd vergezeld door een gelijknamige tentoonstelling in het MOMA met werk van ex-gevangeniskunstenaars die inmiddels bij galeries zijn aangesloten, maar ook van makers die nog vast zitten (sommige werken moesten illegaal gevangenissen worden uit gesmokkeld).  Read more