AICA Jaarvergadering 30 september

Wanneer kunstcritici en cultuurrecensenten naast de kwestie schrijven, wanneer kunstenaars zich alleen maar naar de sterren lanceren zonder op aarde terug te keren. Wanneer politici cultuur tot historische canon en internationale top beknibbelen; op dat moment breekt de spanningsboog waarop elk samenleven vibreert. Aders slippen sluipend dicht. Leven vernauwt tot overleven.

Pascal Gielen, bij de oproep voor de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek in De Groene Amsterdammer, 30 mei 2020.

Beste leden van AICA-Nederland,

Zoals cultuursocioloog Pascal Gielen afgelopen mei al enigszins onheilspellend schreef, is er dit jaar in korte tijd veel veranderd in het cultuurlandschap. Kunstenaars, musici, theatermakers en ook critici zagen de sector niet alleen veranderen, ze maken zelf ook onderdeel uit van het landschap. Na de culturele kaalslag na de bezuinigingsronde van 2010 is het andermaal tijd voor herbezinning: welke rol kan de kunstkritiek spelen? De AICA-jaarvergadering is niet alleen een vast agendapunt voor een vereniging als de onze, het is ook een gelegenheid om samen te komen in een periode dat dit minder vanzelfsprekend voorkomt, en andere kunstcritici te zien en spreken.

Het bestuur nodig u dan ook graag uit op woensdag 30 september 2020 in het Lloyd Hotel, Amsterdam. De vergadering begint om 18:30 uur, u bent welkom vanaf 18:00 uur. Aansluitend, uiterlijk om 20:30 uur, is er een borrel en de mogelijkheid te dineren op eigen kosten. Het bestuur zal erop toezien dat iedereen voldoende afstand kan en zal houden.

Graag verzoeken we u, ook namens het Lloyd Hotel, om u zich van tevoren aan te melden per mail (aicanederland@gmail.com). U kunt ook aangeven of u wilt blijven dineren. Als het aantal aanmeldingen de capaciteit overschrijdt, dan proberen we een livestream en/of opname op te zetten.

Een aantal agendapunten:

– De nieuwe bestuursleden van AICA Nederland, Esther Darley (penningmeester), Koen Kleijn (algemeen bestuurslid) en Matisse Huiskens (secretaris) stellen zich voor.

– Naast onder andere een verslag van de off- en online activiteiten van AICA Nederland en AICA International en een presentatie van de plannen van AICA Nederland voor het komende jaar is het bestuur verheugd dat de jury voor de AICA-prijs 2020 de drie nominaties voor de categorie tentoonstellingen in de periode 2017-2019 bekend zal maken en toelichten. Alle leden van AICA Nederland kunnen hierna via e-mail hun stem uitbrengen op een van de drie tentoonstellingen, u krijgt hierover uiteraard bericht. De jury bestaat uit Steven Aalders, Machteld Leij en Sophia Zürcher.

We hopen u woensdag 30 september te zien in het Lloyd Hotel. De agenda, begroting, jaarrekening en notulen van de afgelopen jaarvergadering worden u hieraan voorafgaand nog toegezonden.

Met vriendelijke groet,

Het bestuur van AICA-Nederland

Joke de Wolf (voorzitter)

Esther Darley (penningmeester)

Matisse Huiskens (secretaris)

Koen Kleijn (algemeen bestuurslid) Arjan Reinders (algemeen bestuurslid)

Nieuwe secretaris AICA-Nederland

Goed nieuws vanuit AICA-Nederland: niet alleen de musea mogen naar alle waarschijnlijkheid vanaf 1 juni weer open, AICA-Nederland heeft vanaf vandaag ook een nieuwe secretaris, Matisse Huiskens.

Een korte introductie:

Matisse Huiskens (1994) studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij promoveert nu aan de UvA en de Università degli studi di Salerno op de Italiaanse kunstenaar Fred Carasso (1898-1969) en de rol die hij speelde in communistische en artistieke kringen in verschillende Europese steden. Tijdens zijn studie was hij redacteur en vervolgens hoofdredacteur van Simulacrum. Recentelijk publiceerde hij artikelen en recensies in Metropolis M, Tubelight en De Witte Raaf. Naast zijn functie als secretaris bij AICA-Nederland is hij ambassadeur en geassocieerd onderzoeker bij het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome.

Brief van de voorzitter

Amsterdam, 22 april 2020,

Beste leden van AICA-Nederland,

Ik begin deze brief met een mededeling die tot een maand geleden absurd zou zijn als begin van een nieuwsbrief aan kunstcritici: vorige week was ik in een museum. Dat is iets bijzonders.

Vanaf 20 maart is het leven en werk van kunstcritici, als gevolg van de coronamaatregelen, rigoureus overhoop gehaald. Tentoonstellingen zijn onzichtbaar; presentaties, openingen, kunstbeurzen en andere bijeenkomsten afgezegd. En daarmee ook de publicaties daarover grotendeels uitgesteld of afgelast.

De meeste activiteiten van AICA zijn voorlopig opgeschort; de twee belangrijkste doelstellingen, het bezoeken van musea en het samenbrengen van mensen die over de kunst in die musea schrijven, zijn voorlopig onmogelijk. De bijeenkomst van het internationale bestuur van AICA, jaarlijks eind maart in Parijs, werd al begin maart afgezegd. Over het internationale congres en de ledenvergadering in het najaar, dat dit jaar in Chili zou zijn, wás vanwege de politieke situatie daar al langer onzekerheid, nu lijkt het verder weg dan ooit. Ook de agenda van AICA-Nederland is akelig leeg. We waren met het bestuur begin maart druk bezig met het bedenken van nieuwe soorten van bijeenkomsten toen de coronamaatregelen roet in het eten gooiden. Ook voor de Algemene Ledenvergadering, normaalgesproken in juni, kunnen we nog geen datum prikken.

Er zijn veel creatieve manieren om met behulp van digitale technieken toch kunst te zien. Zelfs de kleinste musea hebben inmiddels een virtuele tour op de website staan, met vaak prima toelichting van de conservatoren en directeuren. Initiatieven zoals Tussen kunst en quarantaine (waar mensen worden uitgedaagd met in huis aanwezige middelen een kunstwerk te imiteren en de foto daarvan op Instagram te delen) laten ook mensen die minder vaak naar een museum gaan, op een nieuwe manier naar kunst kijken. En sommige kunstenaars maken van de gelegenheid gebruik om geïnteresseerden een kijkje in hun atelier of woonkamer te geven, zo beantwoordde Damien Hirst tussen het schilderen door honderd vragen van Instagramvolgers, schilderde Rosa Loy een zelfportret van haarzelf en haar opvallend langharige jarige echtgenoot Neo Rauch met tegoedbon voor een kappersbezoek mét cocktail, en liet David Hockney via een open brief weten hoe hij zijn dagen in Normandië doorbrengt. En ook Banksy liet zien wat er gebeurt als hij thuiswerkt.

Natuurlijk hoop ik, en de andere bestuursleden van AICA-Nederland, dat het virus u en uw naasten niet heeft getroffen. Het stilzetten van de samenleving heeft een duidelijke, urgente reden. Onbedoeld leggen de maatregelen ook andere dingen bloot die normaalgesproken, als de musea wél open zijn, en hun tentoonstellingen kunnen tonen, niet zo duidelijk worden, vooral bij vergelijking met onze buurlanden: het belang dat een regering hecht aan kunst en cultuur, de algemene waardering voor de kunstenaars, tentoonstellingsmakers en andere mensen uit de zogenaamde cultuursector, de prioriteit van bouwmarkten en luchtvaartmaatschappijen boven cultureel erfgoed en musea.

Al die goedbedoelde virtuele rondleidingen die zich nu verdringen voor onze aandacht op de sociale media vallen helaas in het niet bij een werkelijk museumbezoek. De zintuigelijke ervaring van een kunstwerk, een tentoonstelling, het museum zijn niet samen te vatten op een schermpje. En een museumbezoek is nog meer dan dat. In het Fries Museum zag ik vorige week in m'n eentje de tentoonstelling, en dat was anders dan anders. Dat had niets te maken met de keuze voor de kunstwerken. Het feit dat niemand anders die kunst kon zien, dat ik de enige was, veranderde ook mijn indruk van de kunstwerken. Alsof ze zich anders gedroegen. Zoals de dieren in dierentuinen moeten wennen aan het ontbreken van menselijke bezoekers – maar ik denk dat de kunst het prettiger vindt bekeken te worden dan de dieren. De titel van de tentoonstelling, 'Other Worldly', was niet alleen passend voor de kunst die er te zien is, het was griezelig goed toepasbaar op de wereld buiten het museum.

Ik hoop dus dat we u snel weer gezond en in werkelijkheid kunnen begroeten, bij een van de AICA-bijeenkomsten, de datum van de ledenvergadering melden we u zodra we meer duidelijkheid hebben.  En daarnaast uiteraard zo vaak mogelijk in een museum of galerie, onze natuurlijke habitat.

Hartelijke groet,

Joke de Wolf, voorzitter AICA-Nederland

AICA-Nederland heeft een nieuwe voorzitter en een nieuwe secretaris

Joke de Wolf is de nieuwe voorzitter van AICA-Nederland. Bij de jaarvergadering op 6 juni j.l. hebben de aanwezige leden en het bestuur dit bij acclamatie bevestigd. Sophia Zürcher treedt toe tot het bestuur en is de nieuwe secretaris. Robert-Jan Muller heeft het voorzitterschap na negen jaar overgedragen, ook Anneke Oele legde aan het eind van haar termijn haar penningmeesterschap neer.

Read more

Jury AICA Oorkonde 2019: Saskia Bos, Antje von Graevenitz en Roos van der Lint

Antje von Graevenitz, Roos van der Lint en Saskia Bos. (foto: Robert-Jan Muller)

De jury voor de AICA Oorkonde 2019 is onlangs samengesteld en bestaat uit Saskia Bos, curator en voormalig directeur de Appel en ex-Dean Cooper Union, New York, Antje von Graevenitz, kunstcriticus en hoogleraar kunstgeschiedenis em. en Roos van der Lint, kunstredacteur van De Groene Amsterdammer.

De AICA Oorkonde wordt dit jaar uitgereikt aan een instelling, die zich op een bijzondere manier heeft onderscheiden op het gebied van beeldende kunst in de jaren 2016, 2017 en 2018. Tijdens de jaarvergadering van AICA Nederland op 6 juni a.s. in het LLoyd Hotel te Amsterdam wordt de door de jury samengestelde shortlist van drie instellingen gepresenteerd. Leden van AICA Nederland kunnen vervolgens stemmen op de nominatie van hun voorkeur. In september is de uitslag van de stemming bekend en in het najaar wordt de Oorkonde tijdens een feestelijke bijeenkomst uitgereikt.

De AICA Oorkonde wordt jaarlijks wisselend toegekend aan een publicatie, een tentoonstelling en een instelling. In 2016 is de Oorkonde toegekend aan De Rijksakademie. 

Call for Papers AICA-congres Berlijn 3-7 oktober 2019

Het 52e internationale congres van AICA vindt plaats van 3 tot 7 oktober 2019 in Berlijn, het thema is 'Kunstkritiek in tijden van populisme en nationalisme'.

Een toelichting op het thema en een Call for Papers staat nu hier online, de deadline voor het inzenden van voorstellen is 7 april.

AICA heeft in totaal zo'n vijfduizend leden, 63 nationale afdelingen (waar de Nederlandse er één van is) en een open afdeling (voor kunstcritici wier land geen eigen afdeling kan of wil opzetten). Jaarlijks organiseert één van die afdelingen een internationale conferentie, waarbij leden over het gekozen thema een paper kunnen presenteren. Dit jaar is het congres in Berlijn, in het Walter Gropius-Bau, voorafgaand hieraan is de algemene ledenvergadering van 1-3 oktober in Keulen. Klik hier voor het (voorlopige) programma.

AICA Nederland zoekt nieuwe voorzitter en penningmeester

Het bestuur van AICA-Nederland heeft op dit moment twee vacatures.

  1. Voorzitter AICA-Nederland

In september 2019 treedt Robert-Jan Muller, de huidige voorzitter van AICA-Nederland, af. Zijn maximale drie termijnen van steeds 3 jaar voorzitterschap zijn dan voorbij.

Daarom schrijft het bestuur van AICA-Nederland per direct voorzittersverkiezingen uit. AICA-leden die belangstelling hebben voor het voorzitterschap kunnen hun kandidatuur tot 1 april kenbaar maken aan secretaris Joke de Wolf via aicanederland@gmail.com.
Ook ontvangt het bestuur graag suggesties voor eventuele kandidaten.

Taakomschrijving voorzitter:

De voorzitter werkt nauw samen met het bestuur. Met het bestuur zet de voorzitter de koers van AICA-Nederland uit.

In overleg met de penningmeester maakt de voorzitter de jaarrekening en begroting op. De voorzitter houdt nauw contact met de secretaris over het verloop van verenigingszaken zoals vergaderingen, agenderingen, ledenadministratie en contributies. De voorzitter houdt zich samen met het bestuur bezig met ledenbijeenkomsten als de algemene ledenvergadering, de jaarlijkse AICA-Oorkonde, de AICA-Salons (meerdere keren per jaar), externe relaties, en bewaakt de continuïteit van AICA.

Ook onderhoudt de voorzitter contact met AICA-International en heeft hij/zij zicht op zaken die op internationaal bestuurlijk gebied spelen. Hieronder valt ook de jaarlijkse vergadering van AICA-International in Parijs. Het is reëel om uit te gaan van een belasting van gemiddeld 1 dag per week. De termijn van het voorzitterschap gaat in per september 2019 en duurt drie jaar. De functie is onbezoldigd.

De verkiezingsprocedure is als volgt:

Tot 1 april 2019 kunnen leden zich aanmelden als kandidaat bij het AICA-secretariaat (aicanederland@gmail.com). Tijdens de jaarvergadering in juni stellen de kandidaten zich voor. Ook schrijven ze een korte tekst over hun kandidatuur die het bestuur naar alle leden mailt. In de maand na de jaarvergadering kunnen de leden per e-mail stemmen op de kandidaat van hun voorkeur.

  1. Penningmeester/bestuurslid AICA-Nederland

In september treedt de huidige penningmeester Anneke Oele af als pennningmeester en bestuurslid. Zij trad als penningmeeser aan in 2015.

Het bestuur verzoekt AICA-leden zich aan te melden voor de functie van penningmeester/bestuurslid, aanstelling wordt intern door het bestuur gedaan.

 Taakomschrijving penningmeester:

De penningmeester houdt de inkomsten en uitgaven van de vereniging goed bij. Zorgt dat er van alle uitgaven bewijzen in de vorm van bonnetjes of rekeningen zijn. De penningmeester is de enige die betalingsbevoegdheid en een bankpas heeft. De voorzitter en secretaris zijn gedeeltelijk bevoegd in de zin dat ze toestemming hebben om mee te kijken naar de online rekening.

De penningmeester beslist als volwaardig bestuurslid inhoudelijk mee en heeft de taak bij besluiten te wijzen op de financiële consequenties van die besluiten.

De penningmeester maakt ieder jaar, in overleg met de voorzitter, een financieel overzicht van het jaar ervoor en een begroting voor het komende jaar. Hij/zij legt dit in de jaarvergadering voor met een toelichting aan de leden na goedkeuring door het bestuur en de kascommissie. De jaarvergadering keurt tenslotte de cijfers en begroting goed of af.

U kunt contact opnemen met AICA-secretaris Joke de Wolf voor verdere informatie over de hierboven genoemde bestuursfuncties.

 

Engelse vertaling van essay PJKK online

Bij de Prijs voor Jonge Kunstkritiek 2018 won Sarah van Binsbergen een van de twee basisprijzen in de categorie essay, met haar tekst 'Een camouflagepak van kippengaas. Waarom kunstenaars soms (on)zichtbaar worden in hun werk.'

AICA-Nederland liet haar essay vertalen naar het Engels en op de website van AICA-International plaatsen. Die vertaling is hier te lezen.

De Prijs voor de Jonge Kunstkritiek is een stimuleringsprijs voor critici en essayisten tot 35 jaar die schrijven over hedendaagse beeldende kunst. AICA Nederland is partner van het initiatief, samen met het Domein voor Kunstkritiek, De Nieuwe Garde en Prix de Rome.

Alle winnende teksten, dus ook die van Sarah, zijn hier in het Nederlands te lezen.

Tijdloze kunstkritiek boven de poolcirkel

Verslag: Een internationaal midzomerdebat over de toekomst van kunstkritiek

Op de langste dag van het jaar kwam er een vraag binnen bij het AICA-bestuur: of we een Nederlandse kunstcriticus wisten om deel te nemen aan een internationaal debat over kunstkritiek in Harstad, in Noord-Noorwegen. Gefinancierd en geïnitieerd door het Noorse stimuleringsfonds voor Noorse dans en theater, PAHN, beeldende kunstcritici waren van harte welkom. Enige struikelblok: het debat was over zes dagen.

Na kort overleg binnen het AICA-bestuur en wat aanpassingen in mijn agenda stond ik zo op 26 juni in mijn winterjas op het vliegveld van Narvik. De vlucht van Oslo naar het noorden had even lang geduurd als die van Amsterdam naar Olso, tijd genoeg om een begin te maken met het herlezen van Hermans' Nooit meer slapen. Bij mijn aankomst om elf uur 's avonds was de zon nog niet ondergegaan, dat zou hij pas op 22 juli weer doen. Het was bewolkt en fris, maar ik had wel meteen een eerste muggenbeet te pakken.

Harstad centrum, 27 juni 2018, 23:55 uur

Het debat over de kunstkritiek werd georganiseerd in het kader van het jaarlijkse theaterfestival in Harstad, Festspillene Nord-Norge oftewel Arctic Arts Festival. Een klein festival van een week dat de 'noordelijke kunst' wil stimuleren en tonen, het bestaat sinds 1965. Nadruk van het festival ligt op theater en dans, daarnaast is er ook een kleine tentoonstelling (die ik helaas niet kon bekijken omdat er in de ruimte een lezing werd gehouden – in het Noors) en straattheater. Financiering komt, naast de subsidie van Noorse staat, vooral van Statoil (tegenwoordig Equinor) het Noorse olie- en energiebedrijf dat ook de grootste werkgever is in Harstad en omgeving. Read more