AICA Nederland (Association Internationale des Critiques d'Art) kent de AICA Oorkonde 2014 toe aan 'The Temptation of AA Bronson', een tentoonstelling in Witte de With Center for Contemporary Art, Rotterdam, die te zien was van 5 september 2013 tot 5 januari 2014.

Uit het juryrapport: 'De kunstenaar AA Bronson (1946) trad in deze opengebroken solotentoonstelling niet zozeer op als curator, maar als een samenbrengende kracht die samenwerkingsprojecten en individuele kunstwerken van een jongere generatie kunstenaars en vrienden met elkaar verweefde. Zowel qua vorm als qua thema's is 'The Temptation of AA Bronson' een hybride project, waarin dood, lichaam, geest, seks, rituelen en magie op een allesomvattende manier samenkomen in een tentoonstelling vol pijn en hoop. Bronson leek een eerbetoon te maken aan zijn overleden partners van General Idea en haast een publieke helende sessie te leveren. AA Bronson geeft een tegelijkertijd kritische, intense en speelse blik op wat kunst kan betekenen om de moderne menselijke conditie te doorgronden en misschien zelfs iets draaglijker te maken.'

Defne Ayas, directeur van Witte de With, zegt in een reactie op de toekenning: 'We zijn trots en vereerd door deze erkenning en willen AICA Nederland graag bedanken. Deze tentoonstelling van AA Bronson verkende ritualisme, religie, alternatief drukwerk en queer mystiek. Zowel onze vakgenoten als het publiek reageerden bijzonder positief. We hebben Bronson leren kennen als een buitengewoon tentoonstellingsmaker en bovendien bood hij ons een complex tegengif voor de melancholie die heerst in geseculariseerde kunstinstellingen.'

De AICA Oorkonde wordt jaarlijks toegekend aan afwisselend een Nederlandse instelling, publicatie of (dit jaar) een tentoonstelling. De huidige toekenning betreft tentoonstellingen in de jaren 2011, 2012 en 2013.

De shortlist-jury bestond dit jaar uit de AICA-leden Laurie Cluitmans, Nanda Janssen en Jhim Lamoree. De stemming werd gehouden onder de 185 leden van AICA Nederland, waaronder kunstcritici, museumconservatoren en museumdirecteuren.

De vier andere genomineerde tentoonstellingen waren Christoph Schlingensief: 'Fear at the Core of Things', BAK, Utrecht; 'Lissitzky-Kabakov, Utopie en werkelijkheid', Van Abbemuseum, Eindhoven; 'Hand Made, lang leve het ambacht', Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam; 'Er was eens… De Collectie nu', Van Abbemuseum, Eindhoven. De uitreiking van de AICA Oorkonde 2014 vindt komende november plaats.

Het Rijksmuseum spreekt deze zomer zijn bezoekers aan via de teksten van filosoof Alain de Botton. Maar, vraagt Edna van Duyn zich af, spreken de kunstwerken al niet hun eigen waarheid?

door Edna van Duyn

Een klassiek werk in neon uit 1967 met de spiralende zin THE TRUE ARTIST HELPS THE WORLD BY REVEALING MYSTIC TRUTHS: Bruce Nauman suggereert hier, zo heb ik het altijd begrepen, met ironie, dat deze mystieke waarheden niet meer zijn dan het subtiele verschil tussen betekenis en illusie. Hijzelf als 'echte' kunstenaar is aan het woord, de vorm valt samen met wat er beweerd wordt. 2014: neonletters aan de gevel van het Rijksmuseum, ART IS THERAPY. Wie spreekt hier? De museumdirecteur, de gastcurator en de ontwerper geven het Rijks een opvallend nieuw label. Art as Therapy (het boek van de populaire filosoof Alain de Botton (1969) en kunsthistoricus John Armstrong (1966) waarin directeur Wim Pijbes zich kennelijk kon vinden) beschrijft een nieuwe functie van een museum: de spirituele tegenhanger van de sportschool waar je aan je innerlijk werkt. In de entree, de hal en bij kunstwerken zijn post-its aangebracht met teksten over ons mensen in samenzweerderige wij-formuleringen. Niet een kunstenaar is aan het woord. Het gaat hier om de interventies van Alain de Botton. Zijn 'mystieke waarheden' hebben betrekking op rubrieken als geheugen, geluk, geld, politiek, seks die in geselecteerde kunstwerken aanschouwelijk gemaakt zouden worden. Zij krijgen een extra perspectief en zijn zogenaamd losjes ernaast geplakt, maar te negeren zijn ze niet, vrijblijvendheid: ho maar. Kan je kiezen uit een saai tekstbordje en de post-it? In theorie wel. Een voorbeeld voor wie het niet heeft gezien, bij De Nachtwacht: 'Je staat in een menigte en je kijkt naar een schilderij van een menigte. Maar er is een verschil. Jouw menigte is anoniem en er kan niets goeds uit voortkomen. Het liefst zou je hier alleen zijn. Terwijl het kameraadschap op het schilderij licht brengt op een donkere regenachtige dag.' De Botton, van wie afgelopen voorjaar in Amsterdam een filiaal van 'The School of Life' opende waar mensen met levensvragen kunnen aankloppen, scheert in zijn interventies alle -lezende- bezoekers (en dat zijn er heel veel, maar kennelijk nog niet genoeg?) over een kam met jammer genoeg flinterdunne inzichten en triviale veronderstellingen. Om te kunnen openstaan voor de wellicht intrinsiek helende, want onthullende, verbeeldende werking van het kunstwerk zelf (dat gelukkig maar al te vaak raakt aan andere gevoeligheden) dient eerst het pedante, beledigende toontje van de geeltjes afgeschud te worden. Critici Adrian Searle van The Guardian en Wieteke van Zeil van de Volkskrant hebben dit project uitputtend gefileerd. Of wordt een bezoek aan het museum hierdoor verrijkt, zoals De Correspondent schreef? Zijn er onder u die deze aanpak toejuichen? Zou een goede editor/curator uitkomst hebben geboden? Was een audiotour niet voldoende en minder storend aanwezig geweest? Of zou de hulp niet van een 'buitenstaander' moeten komen, maar van de 'mystieke waarheid' van het kunstwerk zelf? Rijksmuseum Amsterdam 25 april-7 september 2014 Art Is Therapy Catalogus: Alain de Botton & John Armstrong; 69 besproken kunstwerken, paperback, gecombineerde editie Nederlands, Engels. Vormgeving Irma Boom http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3360/musea-en-galerieen/article/detail/3646456/2014/05/02/Alain-de-Botton-in-het-Rijksmuseum-Een-drievoudige-belediging.dhtml http://pfauth.com/kunst/ga-vooral-zelf-kijken-naar-alain-de-bottons-post-het-rijksmuseum/ http://www.theguardian.com/artanddesign/2014/apr/25/art-is-therapy-alain-de-botton-rijksmuseum-amsterdam-review

De vliegtuigcrash in Oekraine was de druppel, betoogde Rutger Pontzen in de Volkskrant: Manifesta 10 moet zijn biezen pakken en Rusland verlaten. Hedwig Fijen, directeur van de biennale, schrijft nu waarom ze er juist blijft.

Klik op de onderstaande link om het artikel te lezen

Beste Rutger Pontzen door Hedwig Fijen V de VK 29.07.2014

'Als het oorlog wordt, dan trekt Manifesta zich terug uit Rusland', zei Manifesta directeur Hedwig Fijen tijdens het openbare AICA debat in Amsterdam op 24 april jl. over het plaatsvinden van de tentoonstelling in St.Petersburg.

Nu is er een vliegtuig van Malaysia Airlines neergehaald en zijn er 298 mensen omgekomen, waaronder 194 Nederlanders. 'Mogelijk een oorlogsmisdaad', zei Navi Pillay, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, maandag in Geneve. Een daad van agressie door Rusland en Poetin met Nederlandse slachtoffers? Het is nog steeds niet zeker, maar, zoals Rutger Pontzen afgelopen vrijdag in de Volkskrant schrijft in zijn Open brief aan Hedwig Fijen, 'wie ook precies de trekker heeft overgehaald om het dodelijke projectiel af te vuren, zonder de Oost-Oekrainepolitiek van Poetin had het Maleisische vliegtuig gewoon zijn bestemming gehaald'.

Duidelijk is ieder geval dat Poetin zijn pro-Russische medestanders er niet toe heeft bewogen om de crash-site, al was het maar uit compassie met de slachtoffers en hun nabestaanden, tot een veilige omgeving voor onderzoeksteams te maken.
Fijen heeft haar gastheren Poetin en Hermitage directeur Piotrovski, die zegt de politiek van zijn president te ondersteunen, geen woord van kritiek laten horen.
In november afgelopen jaar verzocht AICA Nederland Manifesta per brief om de locatie St.Petersburg te heroverwegen in het licht van de recent ingestelde 'anti-homo' wetgeving. Inmiddels gaat het om een zaak van 298 doden.

AICA wil nu haar leden direct aan het woord laten naar aanleiding van de brief van Rutger Pontzen, waarin hij Hedwig Fijen oproept Manifesta te stoppen. Is de tijd van 'vrijblijvend gediscussieer' voorbij, zoals Pontzen stelt? Heeft de kunstkritiek met zijn welwillende recensies van Manifesta hier een steek laten vallen? En wat te zeggen van de deelnemende kunstenaars van wie we ook nog geen geluid hebben gehoord?
Lees het stuk van Pontzen hieronder en geef uw reactie!

Read more

Door Marga van Mechelen

35 jaar zijn verstreken sinds Paolo Portoghesi Rem Koolhaas uitnodigde voor de eerste architectuurbiennale in 1980. Deze biennale, bedoeld als een viering van het post-modernisme, droeg vooral het stempel van Charles Jencks, toen de goeroe van het extraverte postmodernisme. De architecten kregen in de Strada Novissima, opgebouwd in de Arsenale, gelegenheid met hun frontons hun visitekaartje af te geven om daarmee ook hun binding met het verleden uit te drukken. Enkele scholen binnen het post-modernisme werden uitgesloten, maar Portoghesi zorgde wel voor aandacht voor de Italiaanse architectuur die destijds zijn hoogtijdagen beleefde en zich sterk onderscheidde van vooral de Amerikaanse architecten; Aldo Rossi had een jaar eerder zijn Teatro del Mondo op de punt van Dorsoduro geplaatst.

In zijn Inleiding in de catalogus uit Koolhaas zich enigszins kritisch over Portoghesi's biennale. Deze kritiek lijkt er toe geleid te hebben dat zijn biennale in alles anders moest zijn. Geen viering van architecten maar een concentratie op de architectuur, geen Westerse claim ook op een universele architectuur of het model van de stad. Dan vergeten we nog een belangrijk verschil: hoewel Portoghesi zijn biennale als titel gaf 'The presence of the past' ging het primair om voorstellen voor een nieuwe architectuur met een persoonlijk idioom. Het begin van een inmiddels lange biennale traditie. Een breuk daarmee alleen al is radicaal te noemen.

Read more

Tijdens de afgelopen AICA jaarvergadering heeft de jury, bestaande uit Laurie Cluitmans, Nanda Janssen en Jhim Lamoree, de vijf nominaties bekend gemaakt voor de AICA Oorkonde 2014 voor tentoonstellingen:

– Christoph Schlingensief: 'Fear at the Core of Things', BAK, Utrecht.

– 'Lissitzky – Kabakov, Utopie en werkelijkheid', Van Abbemuseum, Eindhoven.

– 'Hand Made, lang leve het ambacht', Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.

– 'The Temptation of AA Bronson', Witte de With, Rotterdam.

– 'Er was eens… De Collectie nu', Van Abbemuseum, Eindhoven.

Hieronder volgt het uitgebreide juryrapport.

Read more

During the Manifesta debate organised by AICA Netherlands on Thursday April 24 in Amsterdam at Castrum Peregrini, all panel members agreed on one thing at least: Manifesta 10 must go on. A boycott would hurt everybody involved and will not contribute anything to the promotion of human rights in Russia.

Author: Machteld Leij

When AICA Netherlands' board wrote a letter last November to Manifesta's director Hedwig Fijen appealing her to reconsider St. Petersburg as the venue for Manifesta 10 and asking her to explain how the consequences of criminalising homosexuality and the alleged promotion of homosexual propaganda among minors can be dealt with, Russia's invasion of Crimea was not an issue yet. The letter also expressed their worries that Manifesta will be abused as a vehicle for propaganda. Read more

Door Machteld Leij

Tijdens het Manifesta debat, georganiseerd door AICA Nederland op donderdag 24 april in Castrum Peregrini, waren de panelleden het over minstens een ding eens: Manifesta 10 moet doorgaan in St. Petersburg. Een boycot zou alle betrokkenen duperen en niet bijdragen aan mensenrechten in Rusland.

Toen het AICA-bestuur Nederland afgelopen november in een brief aan Manifesta-directeur Hedwig Fijen de oproep deed om de locatie van Manifesta 10 te heroverwegen en uit te leggen hoe de gevolgen van de criminalisering van homoseksualiteit en de vermeende propaganda ten opzichte van minderjarigen het hoofd geboden kunnen worden, speelde de inval van Rusland in de Krim nog niet. In de brief wordt ook de angst aangehaald dat de Manifesta zal worden misbruikt voor propagandadoeleinden.

Read more

Op donderdag 24 april nodigt AICA Nederland u van harte uit voor een publiek debat over het standpunt van Manifesta ten aanzien van Sint-Petersburg als locatie voor Manifesta 10.

Forumdeelnemers zijn:

– Hedwig Fijen, directeur Manifesta

– Sjeng Scheijen, artistiek leider Nederland-Rusland 2013, lid Manifesta supervisory board

– Koen van Dijk, directeur COC

– Natalia-Gluklya Pershina, Russisch kunstenaar

– Lionel Veer, Mensenrechtenambassadeur Nederland

De discussie staat onder leiding van Edo Dijksterhuis.